Stadsarchief
Archeologie
Monumenten
Afgelopen jaren werden verrassend veel houtvondsten gedaan bij archeologische opgravingen in Delft. Denk aan bijvoorbeeld een plak bij een opgraving rond het weeshuis of heiligenbeeldjes uit de beerput van een verdwenen klooster. Deze vondsten liggen geconserveerd en veilig in ons depot en vitrines. Graag delen we met jou de meest bijzondere vondsten en bijbehorende verhalen. Bekijk en lees het door Erfgoed Delft uitgegeven boek ‘Niet al het hout is timmerhout, houten gebruiksvoorwerpen uit Delftse bodem’!

Waarom zijn houten vondsten heel bijzonder?
Bij bodemschatten denken niet veel mensen aan hout. Toch zijn vondsten van hout bijzonder omdat de kans dat ze bewaard blijven vrij klein is. Als het haardvuur al werd overleefd, bestond er een grote kans dat het wegrotte in de grond. De archeologische collectie van Erfgoed Delft bevat inmiddels wel 1500 houten gebruiksvoorwerpen van na 1300 n Chr. Een vrij onbekende, maar bijzondere schat. De mooiste en meest speciale objecten hiervan, vind je terug in het boek.

Wat je leest en ziet in dit boek
Het boek ‘Niet al het hout is timmerhout’ is gemaakt om iedereen inzage te geven in onze collectie hout. Hout was destijds een veel belangrijker materiaal voor het dagelijks leven dan goud. Het voorziet daarnaast in een archeologische behoefte; het is een naslagwerk voor onderzoekers. Het boek bestaat uit een tekstdeel en een catalogusdeel. In de catalogus worden 180 objecten in verschillende categorieën in full-color gepresenteerd. Het tekstdeel gaat in op de totstandkoming van de collectie, historisch onderzoek naar houthandel in Delft en het gebruik en productie van de verschillende categorieën. De auteurs Marloes Rijkelijkhuizen, Steven Jongma en Bas van der Wulp vulden maar liefst 160 mooi vormgegeven pagina’s. 

Onder de plak zitten…
Houten voorwerpen zijn de tastbare resten van hun gebruikers en het dagelijks leven in de stad, Hout is voor iedereen en voor elk gezinslid. Hoe rijker de persoon, hoe exotischer soms de houtsoort. De gebruiksvoorwerpen lopen uiteen van meubels, schoonmaakartikelen, eet- en drinkgerei tot handwerkobjecten en persoonlijke verzorging en speelgoed. Steven Jongma, stadsarcheoloog: “Een van de voorwerpen met een bijzonder verhaal is de plak. Deze stamt uit de 17e eeuw en is gevonden in de beerput van een weeshuis in Delft. Het lijkt op een lepel, maar werd gebruikt tijdens de les. In de les ging het er streng aan toe, als een kind zich niet aan de regels hield werd de plak erbij gehaald en werd er hard op de vingers gemept. Je zat dus letterlijk onder de plak”.  

Zuurstofarm & nat
Er moeten veel meer houten voorwerpen in gebruik zijn geweest dan er worden teruggevonden. Als het hout niet op het vuur ging of werd hergebruikt in andere vorm moest het nog een horde nemen. Alleen materiaal dat kort na afdanking in een zuurstofarme en natte omgeving komt, doorstaat de tand des tijds. Nederland heeft wat dat betreft een ideale bodem. In veel gebieden en dus ook in Delft staat het grondwater dikwijls hoog en de bodem bestaat uit klei. Klei laat bijna geen zuurstof door, voor afbrekende organismen dus geen kans.

Bijbehorende serie filmpjes
Om het boek te lanceren maakten we een bijbehorende serie filmpjes, waarin stadsarcheoloog Steven Jongma een selectie prachtige houten vondsten presenteert.

Bestel hier het boek
Het boek ‘Niet al het hout is timmerhout’ is verkrijgbaar voor €15. Het is te koop bij boekhandel De Omslag in Delft en online te bestellen via SPA Uitgevers en This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. (vermeld in een mail naar This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. uw naam en adresgegevens, dan ontvangt u per mail een factuur en het boek per post.

Met dank aan Provincie Zuid-Holland.