Oud-archivaris Bas van der Wulp deed veel onderzoek naar de Delftse kunstschilder Johannes Vermeer. Pas deed hij een bijzondere vondst in het Stadsarchief Delft. In een oud boek ontdekte Bas dat de kunstenaar een dure begrafenis kreeg.
Bas werkte tientallen jaren in het Stadsarchief Delft. Ook na zijn pensioen bleef hij zoeken naar Vermeer in de duizenden documenten die het archief bewaart. Uit een begraafboek blijkt nu dat Vermeer, arm als een kerkrat, een luxe begrafenis kreeg in de Oude Kerk. Veertien dragers droegen zijn kist naar het graf in de kerk en daarbij luidde de kerkklok één poos. Dat was een mooie begrafenis waarvoor mensen flink moesten betalen.
Hoe zit dat?
Vermeer was lange tijd een succesvol schilder en zakenman. Hij verdiende goed, zoals veel Hollanders in de zeventiende eeuw. Maar het waren roerige tijden. Het jaar 1672 noemen we het rampjaar. Er was oorlog in de Republiek der Verenigde Nederlanden. De handel viel stil en veel mensen verloren al hun bezit. Dat overkwam ook Vermeer. Toen hij stierf in 1675 had hij helemaal niets meer.
Na hun overlijden moesten rijke Delftenaren de waarde in geld van hun mooiste mantel afdragen aan de Kamer van Charitate voor de armenzorg. De regenten schreven op dat bij Vermeer niets te halen is. Hij was een arme sloeber. En dan toch een dure begrafenis? We denken dat zijn schoonmoeder Maria Thins alles betaalde. Waarom ze dat deed weten we niet. Misschien wilde ze de schijn ophouden van een rijke familie. Misschien schoot ze het bedrag alleen maar voor en hoopte ze de kosten terug te krijgen uit de erfenis.
Waarom weten we dat nu pas?
Het begraafboek van de Oude Kerk was al bekend. In het archief vond Bas nog meer administraties over begrafenissen. De koster hield deze bij, of de doodgravers en de kerkmeesters. Twee inschrijvingen waren bekend en daarom zocht niemand naar een derde. Honderden mensen hebben eerder al onderzoek gedaan naar Vermeer, maar deze inschrijving werd niet eerder gesignaleerd. Dat maakt het bijzonder.
Vermeer in Prinsenhof
Op 10 februari begint een tentoonstelling over het Delft van Vermeer in Museum Prinsenhof. Tegelijk met de Vermeer-expositie in het Rijksmuseum in Amsterdam. Stadsarchief Delft heeft documenten over Johannes Vermeer uitgeleend aan Museum Prinsenhof Delft. Ook het begraafboek kun je in het Delftse museum zien.
